شناسایی ساز و کارهای بومی سازی فن آوری در ایران ـ رویکرد مطالعه چند موردی

در دنیای رقابتی امروز، کشورها از روش­ های مختلفی برای اکتساب و جهش فن آوری استفاده می ­کنند. در حالی که هدف نهایی از اکتساب و انتقال فن آوری در کشورهای در حال صنعتی شدن، جذب و بومی­ سازی دانش فنی فن آوری است، به نظر می­ رسد، این مهم بعضی اوقات به دلیل وجود برخی موانع و عوامل، محقق نمی­ شود. اگرچه موانع موجود در مسیر بومی­ سازی فن آوری در کشور ایران نیز مانند سایر کشورهای رو به پیشرفت وجود داشته دارد، اما به دلیل مسایل ویژه ­ای مانند تحریم، از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این مقاله، عوامل بومی­ سازی فن آوری در سطح خرد و بنگاه با استفاده از مصاحبه عمیق از خبرگان جهاد دانشگاهی علم و صنعت و شرکت توربین­ سازی تجربه ­نور، استخراج شده و رابطه آنها با یکدیگر، در قالب یک مدل معادلات ساختاری، نشان داده شده است. اندازه جامعه آماری تحقیق 120 نفر بود که تمام اعضای این جامعه، به عنوان نمونه نیز مد نظر قرار گرفتند. پس از توزیع پرسش نامه طراحی شده توسط پژوهشگران این تحقیق بین تمام اعضای این جامعه، تنها 91 مورد برگشت داده شد. در این تحقیق، برای تعیین پایایی از روش پایایی ترکیبی استفاده شد که حداقل مقدار آن 0/87 محاسبه شد. نتایج نشان داد که شرکت­ های علاقه ­مند به بومی سازی فن آوری، باید در پنج حوزه سبک یادگیری، همکاری ­های فن آورانه، انطباق فن آوری، ظرفیت جذب و فعالیت ­های اصلی بومی­ سازی، سرمایه­ گذاری نمایند.